ga ëmbëlsirat me 500 kalori, apo pije me kafeinë deri tek patatet me yndyrë dhe kripë, ne të rriturit zakonisht e dimë se kur bëjmë zgjedhje të pamatur ushqimore. Por shpesh ne nuk e kuptojnë se shumë nga ushqimet që në mënyrë rutinore u japim foshnjave, janë në thelb ushqim i keq me kalori të larta, sheqer, ose kripë, dhe me nivel të ulët ushqyes. “Ushqimi i gatshëm është më i dëmshëm për foshnjat sesa të rriturit. Kjo për shkak se foshnjat nuk kanë nevojë për shumë kalori, pra ato nuk kanë nevojë për shumë vlera ushqyese. Është shumë e lehtë për të mbushur stomakun e tyre me ushqime të gatshme me shumë kalori boshe, duke mos lënë vend për ushqime të pasura me vlera të shëndetshme, – thotë mjekja dhe zëdhënësja e Shoqatës Amerikane të Dietologjisë, Christine Gerbstadt. – Deficiti it ë ushqyerit mund të pengojë zhvillimin e fëmijëve”, shton ajo.
Pra, çfarë duhet të bëjë një prind? Filloni duke mësuar se cilat ushqimeve duhet t’u qëndroni larg. Ja lista jonë e llojeve më të këqija të ushqimit për foshnjat.
Pijet me gaz
Duket shumë pa lidhje për t’u përmendur, por besoni apo jo, disa fëmijë janë njohur me pijet e gazuara që kur ishin 7-muajsh, sipas një studimi të më shumë se 3000 familjeve të paraqitur nga Shoqata Amerikane e Dietës (ADA) në vitin 2009.
Është apo jo dietike pija me gaz, sigurisht që nuk ka absolutisht asnjë gjë ushqyesve. Një pije me gaz përmban sasi të madhe sheqeri, i cili mund të bëjë kërdinë mbi dhëmbët e fëmijës suaj. Dhe nëse u jepni atyre këto pije, do të thotë se fëmijët do të hanë dhe pinë më pak nga ushqimet me kalori të ushqyeshme për të cilat trupi i tyre ka vërtet nevojë.
Lëngjet e gatshme
Sigurisht, ato përbëhen nga frutat, por nuk do të thotë se janë të shëndetshme. Frutat e freskëta kanë humbur në masë të madhe fibrat gjatë procesit të konservimit e përpunimit dhe ajo që ka mbetur është një tërësi lëngu me shumë sheqer. “Lëng është në thelb një humbje e kalorive”, – thotë pediatri Ari Brown.
Duke përdorur disa lloje të lëngjeve, veçanërisht mollë dhe dardhë, për të ëmbëlsuar ushqimin e fëmijës suaj nuk është një ide e mirë. Sheqernat në këto lëngje mund të përshpejtojnë kalimin e ushqimit përmes traktit digjestiv. “Kur ushqimi kalon shumë shpejt, trupi nuk ka kohë për të absorbuar të gjitha ato kalori ushqyesve”. Gjithashtu, ato mund të çojnë në diarre në disa foshnja.
Po në lidhje me pretendimet e reklamave “se lëngjet u ofrojnë bebeve sasi të nevojshme vitamine C”.. a nuk duhet të mashtrohen prindërit nga kjo? “Bebet mund të marrin me lehtësi vitaminën C nga një pure e vogël e frutave të freskëta”, – thonë specialistët.
Akademia Amerikane e Pediatrisë rekomandon që foshnjat më të vogla se 6-muajshe të mos pinë asgjë tjetër përveç qumështit të gjirit apo qumështit formula. Bebet 6 deri 12-muajshe mund të marrin sasi të vogla të ujit, por qumështi i gjirit ose formula duhet të vazhdojë të jetë pija e tyre kryesore. Pas ditëlindjes së parë rekomandohet qumështi i lopës.
Crackers (biskotat e thata me kripë)
Ata e bëjnë një zemër të përshtatshme, pasi fëmija juaj mund të kafshojë dhe të përtypë, por ato do të kënaqin oreksin e fëmijës duke mos lënë vend për lëndë ushqyese me ushqime të pasura. Gjithashtu, ashtu si dhe gjërat e ëmbla, këto mund të prishin dhëmbët e fëmijës tuaj. Sondazhet tregojnë se rreth tre të katërtat e të vegjëlve dhe parashkollorëve merrnin më shumë sesa sasia e rekomanduar ditore e natriumit (kripës).
Mësoni t’u jepni fëmijëve fruta mes vakteve, si zemër, jo biskota të tilla që i ngopin me kalori të dëmshme. Dhe nëse ju jeni duke kërkuar për ushqim të momentit kur s’keni alternativë tjetër, zgjidhni më mirë drithëra me nivel të ulët sheqeri, pasi ato kanë më shumë vlerë ushqyese sesa të kripurat.
Ushqime të përpunuara
Njerëzit kanë perceptime të ndryshme për ushqimet e përpunuara apo për mënyrën e përpunimit, por në përgjithësi çdo ushqim i përpunuar ndryshon nga emri i tij fillestar. Ato më të përpunuarit shpesh e humbin vlerën ushqyese të rëndësishme dhe bëhen edhe të rrezikshme për shëndetin.
“Sa më shumë ushqime të përpunuara, vlerat ushqyese kanë tendencë të ulen, dhe rriten më shumë sheqeri, kripa dhe përmbajtja e yndyrës”, – thonë mjekët.
Ushqimet më të këqija të përpunuara që prindërit iu shërbejnë fëmijëve janë ato që nuk janë të destinuara posaçërisht për foshnjat, të tilla si makarona të konservuara. “Ata shpesh përmbajnë shumë natrium. Ju do të bëni mirë që të zieni ca peta të bëra vetë dhe t’i përzieni ato me një domate të copëtuar”.
Ëmbëlsirat xhelatinoze
“Ju do të habiteni se sa shumë njerëz mendojnë se një ëmbëlsirë xhelatinë është një ushqim i shëndetshëm për foshnjat”, – thotë mjeku Gerbstadt. Pse ky keqkuptim? Shumë njerëz mendojnë se xhelatina përmban proteina, ndoshta për shkak se ajo është bërë nga kockat e përpunuara të kafshëve. “Por kjo nuk ka, – thotë Gerbstadt – të paktën, jo në ndonjë sasi të konsiderueshme. Ajo që fëmija përfundon duke ngrënë është vetëm sheqer, ngjyrosje artificiale, shije artificiale, si dhe një sasi gjurme e xhelatinës për të krijuar këtë gënjeshtër”, – thotë ai.
Vërtet, xhelatina është e lehtë për ta gëlltitur, por pastaj ajo nuk është një ëmbëlsirë e shëndetshme: një mollë e pjekur apo mollë pure me një sasi të vogël kanelle, kjo është një ëmbëlsirë e shëndetshme. “Është natyrisht e ëmbël dhe ka fibra të mira, vitamina, por edhe e shijshme. Kjo është ajo që unë do të zgjedh për fëmijën tim….po ju?”
