Bashkimi Europain ka vendosur të përfshihet në dialog me talebanët në Afganistan për të parandaluar radhët e refugjatëve që mund të nisen drejt Europës, duke shkaktuar një krizë të ngjashme me atë të vitit 2015.
Shefi i çështjeve të jashtme të bllokut Josep Borrell tha të martën pas një video -konference urgjence me 27 ministrat e jashtëm të shteteve anëtare se unioni duhet të parandalojë një “katastrofë të mundshme humanitare dhe emigratore”. Borrell ka theksuar mes të tjerash se BE do të ndalë të gjithë ndihmën humanitare dhe ekonomike ndaj Afganistanit, derisa talibanët të përfshihen në bisedime.
Shefi i politikës së jashtme tha gjithashtu se fokusi i çdo dialogu do të ishte parandalimi që Afganistanit të bëhej qendër për terroristët e huaj.
“Ne duhet të kontaktojmë me autoritetet në Kabul, çfarëdo qofshin ato. Talibanët e kanë fituar luftën, kështu që ne do të duhet të flasim me ta,” tha ai, duke shtuar se kjo nuk do të thotë që BE do të njohë talebanët.
“Ne duhet të flasim me ta për gjithçka, madje edhe të përpiqemi të mbrojmë gratë dhe vajzat. Edhe për këtë, ne duhet të vihemi në kontaktoni me ta,” u tha Borrell gazetarëve. “Ne do të duhet të flasim me ta në mënyrë që të përfshihemi në një dialog, sa më shpejt të jetë e nevojshme, për të parandaluar një katastrofë emigratësh,” shtoi ai.
Ai tha gjithashtu se qeveria e ardhshme në Kabul do të ketë nevojë të luftojë kundër korrupsionit dhe të parandalojë përdorimin e territorit të Afganistanit nga organizatat terroriste.
Spanja është ofruar të veprojë si një qendër për të pritur afganët që punojnë me BE para se t’i dërgojë ata në vendet e tjera anëtare që kanë ofruar viza dhe strehim.
Franca ka siguruar aeroportin e Kabulit, dhe Italia po siguron tranzitin e të gjithë avionëve që ngrihen nga Kabuli, por deri tani fokusi më i madh i unionit ka qënë të paralandalojë flukset e refugjatëve.
Borrell tha se rënia e Kabulit në duart e talebanëve ishte ngjarja më e rëndësishme gjeopolitike që nga pushtimi rus i Krimesë në 2014.
“Do të ketë një ndikim në ekuilibrin gjeopolitik të botës,” tha ai.
Kancelarja gjermane Angela Merkel diskutoi situatën me komisionerin e OKB -së për refugjatët Filippo Grandi, presidentin francez Emmanuel Macron, kryeministrin britanik Boris Johnson dhe kryeministrin italian Mario Draghi.
Merkel tha se hapi i parë do të ishte hapja e disa bazave të sigurta në vendet fqinje për afganët që donin të iknin, para se të diskutonin numrin e refugjatëve që vendet e BE-së duhet të marrin.
“Pastaj, ne mund të mendojmë nëse njerëzit që janë veçanërisht të prekur duhet të vijnë në Evropë dhe në vendet evropiane në mënyrë të kontrolluar,” tha Merkel.
Sekretari i përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg tha të martën se rreth 800 europianë mbeten në Afganistan, duke punuar në kontrollin e trafikut ajror dhe furnizimet me karburant.
Ai e përshkroi situatën si “jashtëzakonisht serioze dhe të paparashikueshme”. Ashtu si presidenti amerikan Joe Biden, ai fajësoi udhëheqësit afganë për rënien e shpejtë të ushtrisë dhe qeverisë afgane.
Ndërkohë, talebanët kanë dhënë konferencën e tyre të parë për shtyp në Kabul duke thënë se të drejtat e njeriut dhe veçanërisht të drejtat e grave do të respektohen brenda kornizës së ligjit islam.
I pyetur nëse ai mendon se talebanët kanë paraqitur një imazh më të butë se 20 vjet më parë kur kishin qenë në pushtet herën e fundit, Borrell tha: “Ata duken njësoj, por flasin më mirë anglisht”.
