Një vaksinë revolucionare mund të japë imunitet ndaj kancerit para se sëmundja të zhvillohet dhe të përhapet në trup.
Shkencëtarët në Massachusetts thonë se vaksina e tyre eksperimentale parandalon disa lloje agresive të kancerit, përfshirë melanomën, kancerin e pankreasit dhe kancerin triple-negativ të gjirit.
Vaksina përbëhet nga nanopartikula të vogla prej molekulash yndyrore që transportojnë dy “adjuvantë”, substanca që rrisin përgjigjen imune të trupit.
Në provat laboratorike, deri në 88% e minjve të vaksinuar mbetën pa tumore, varësisht nga lloji i kancerit. Vaksina gjithashtu redukti përhapjen e sëmundjes dhe në disa raste e pengoi krejtësisht përhapjen e kancerit në trup.
Aktualisht, vaksina është testuar vetëm te minjtë dhe nuk është ende e qartë se kur mund të përdoret te njerëzit. Megjithatë, shkencëtarët punojnë drejt zhvillimit të saj për përdorim njerëzor.
Si funksionon vaksina?
Eksperimentet fillestare në UMass Amherst kombinuan nanopartikulat me një antigen që nxit përgjigjen imune kundër qelizave kancerogjene. Minjtë e vaksinuar më pas u ekspozuan ndaj melanomës – një tumor që mund të përhapet në çdo organ.
Rezultatet ishin mbresëlënëse:
80% e minjve mbetën pa tumore dhe jetuan për 250 ditë
Minjtë që morën vaksina tradicionale ose nuk u vaksinuan zhvilluan tumore dhe vdiqën brenda 35 ditësh.
Përveç kësaj, vaksina parandaloi përhapjen e kancerit në mushkëri.
Një version i dytë i vaksinës përfshinte nanopartikula dhe një antigen tjetër, të quajtur tumor lysate. Tek ky grup:
88% e minjve me kancer pankreasi mbetën pa tumore
75% e minjve me kancer të gjirit mbetën pa tumore
69% e minjve me melanomë mbetën pa tumore
Të gjithë minjtë që mbetën pa tumore gjithashtu rezistuan ndaj zhvillimit të tumoreve të dytë kur u ekspozuan përsëri ndaj qelizave kancerogjene.
Shpresa për të ardhmen
Studimi, botuar në Cell Reports Medicine, tregon se ky trajtim mund të përdoret për llojëra të ndryshme kanceri, jo vetëm për ato të testuara.
Shkencëtarët kanë krijuar një startup, NanoVax Therapeutics, me qëllimin përmirësimin e jetës së pacientëve përmes trajtimeve me nanopartikula.
Ekspertët paralajmërojnë se ky është ende një hap i hershëm, por rezultatet ofrojnë shpresë për një qasje të re në trajtimin dhe parandalimin e kancerit.
Çfarë është kanceri i gjirit?
Kanceri i gjirit është një nga kanceret më të zakonshme në botë, duke prekur mbi 2 milionë gra në vit.
Në Mbretërinë e Bashkuar regjistrohen rreth 55,000 raste të reja çdo vit, ndërsa sëmundja merr jetën e 11,500 grave. Në SHBA, kanceri i gjirit prek 266,000 gra dhe shkakton 40,000 vdekje çdo vit.
Origjina: Fillon nga një qelizë e zakonshme që bëhet kancerogjene në një kanal ose lobul në gjirin e gruas.
Forma invazive: Kur kanceri përhapet në indet përreth.
Stadiumi: Tregon madhësinë e tumorit dhe përhapjen; stadiumi 1 është fillestar, stadiumi 4 do të thotë se kanceri është përhapur në pjesë të tjera të trupit.
Rreziku: Faktorët përfshijnë moshën, gjenetikën dhe ndonjëherë stilin e jetesës.
Simptomat
Një masë pa dhimbje në gji (jo çdo masë është kancer, disa janë ciste të padëmshme)
Humbje ose ndryshime të lëkurës mbi gjirin
Enjtje ose masë në sqetull, ku zakonisht përhapet kanceri i gjirit
Diagnostikimi
Vlerësimi fillestar: Kontroll nga mjeku dhe teste si mamografia
Biopsia: Marrje e një mostre indesh për analizë mikroskopike
Teste të tjera për të përcaktuar përhapjen, si analiza gjaku, ultrazë, ose rëntgeni i kraharorit
Trajtimi
Trajtimet mund të përfshijnë një ose kombinim të mëposhtme:
Kirurgji: Heqja e tumorit ose e gjirit të prekur
Radioterapia: Rrezatim i fokusuar për të vrarë qelizat kancerogjene
Kemoterapia: Barnat kundër kancerit që ndalojnë rritjen e qelizave
Terapia hormonale: Përdoret për kancerin që ndikohet nga estrogjeni
Prognostiku
Rezultatet më të mira janë te gratë që diagnostikohen herët, kur kanceri është i vogël dhe nuk është përhapur.
Mamografia rutinore për gratë nga 50 deri në 71 vjeç ndihmon në diagnostikimin dhe trajtimin e hershëm të kancerit.
